Ponieważ temat usuwania liści koło gron wciąż budzi kontrowersje, postanowiłem zamieścić tu tłumaczenie świeżego dość artykułu na ten temat ze znanego nam wszystkim portalu galati.sk. Uważam, że warto go przeczytać, gdyż zdecydowanie uzupełnia on naszą wiedzę o elementy, które dotychczas były pomijane we wszystkich naszych dyskusjach.
Link do oryginału: http://www.galati.sk/index.php?page=2012/08/03

PRZERYWANIE LIŚCI W OKOLICY GRON

Prawidłowo przeprowadzona czynność obrywania liści w strefie owocowania służy nie tylko ochronie gron przed chorobami grzybowymi, ale ma także znaczący wpływ na jakość owoców i wina.
Podstawową rolą liści winorośli jest fotosynteza, która zapewnia wzrost pędów i rozwój całego krzewu, a w szczególności wpływa na jakość owoców. Wsparciu procesu fotosyntezy zachodzącego w krzewie służy prawidłowe i bardzo staranne usuwanie liści czy pasierbów w okolicy gron, co jest istotne dla osiągnięcia jak najwyższej produkcji i jakości wina, ale także dla ochrony gron przed poparzeniem słonecznym i chorobami grzybowymi.
Aby prawidłowo regulować jakość gron i wina, przyjrzyjmy się, jaką rolę odgrywają poszczególne liście w procesie fotosyntezy.

Znaczenie liści dla właściwego rozwoju krzewu
Kierunek przepływu asymilatów zmienia się wraz z przebiegiem wegetacji. Wiosną, po pękaniu pąków, ruch asymilatów ma kierunek akropetalny [od nasady pędów ku wierzchołkom ? przyp. tłum.], zatem asymilaty w latoroślach płyną z liści w górę, ku wierzchołkom wzrostu.
Po kwitnieniu, na początku tworzenia się jagód, aż do pełnej dojrzałości winogron, strefa oddzielająca w latorośli akropetalny kierunek ruchu asymilatów od kierunku nasadowego (w dół, do części nasadowej i gron) przemieszcza się na winorośli zawsze ku górze (patrz obrazek). Liście w dolnej [trzeciej] części latorośli charakteryzują się najwyższą intensywnością fotosyntezy do fazy kwitnienia, natomiast po kwitnieniu siła ich asymilacji stopniowo maleje. W fazie kwitnienia i mięknięcia jagód, najwyższą aktywność fotosyntetyczną mają liście w środkowej części latorośli. Po zmięknięciu jagód największe znaczenie z punktu widzenia dobrej dojrzałości gron i gromadzenia substancji zapasowych mają przede wszystkim liście ze szczytowej części latorośli, włącznie z liśćmi na pasierbach.

Znaczenie rozwiniętych liści pasierbów dla jakości gron i gromadzenia substancji zapasowych jest bardzo duże. Dlatego też nie należy ich usuwać, skracamy je dopiero później, podczas uszczykiwania wierzchołków latorośli.

Przykład prawidłowo uformowanej ?ściany liści? widać na załączonym zdjęciu, gdzie obok głównych liści wyraźnie widoczne są też liście pasierbów.

Dla porównania ?ściana liści? z wszystkimi pasierbami wyłamanymi. Zostały tylko liście na pędzie głównym, których działalność ulega ograniczeniu wraz z postępem wegetacji. Brakuje liści z pasierbów, które dla zapewnienia wysokiej jakości gron są szczególnie potrzebne w fazie mięknięcia i dojrzewania.


Przerywanie liści w strefie owocowania
Czynniki ograniczające obrywanie liści w okolicy gron:

? każdy liść pełni bardzo dużą rolę w dobrym dojrzewaniu winogron,
? ochrona gron przed bezpośrednim promieniowaniem słonecznym, którą zapewniają właśnie liście w tej strefie. Promieniowanie słoneczne ? podczerwone (powodujące porażenie słoneczne) i ultrafioletowe UV-B (powodujące poparzenia) ? może nie tylko zaszkodzić wielkości plonu, ale także znacznie pogorszyć jakość wina.

Czynniki uzasadniające obrywanie liści w okolicy gron:

? doświetlenie gron jest istotne z punktu widzenia ich rozwoju jakościowego, m.in. rozmieszczenia cukrów w jagodach, rozpadu disacharydów na glukozę i fruktozę. Doświetlenie aktywuje też enzym odpowiedzialny za transport cukrów,
? grona położone w przewiewnym środowisku, nie zagęszczone i przynajmniej częściowo oświetlone są znacznie bardziej odporne na infekcje różnych chorób, jak np. mączniak rzekomy i prawdziwy czy różne pleśnie.

Kiedy i w jaki sposób dokonać samego przerywania liści w strefie owocowania
O terminie i sile cięcia należy decydować w oparciu o konkretne warunki rozwoju winorośli, warunki klimatyczne w danym roku, uwarunkowania uszkodzeń słonecznych, wrażliwość odmiany, wymagania dotyczące planowanego typu wina.
Termin:

? w zależności od odmiany: w przypadku odmian czerwonych można ostrożnego przerywania liści dokonać wcześniej, niż w przypadku białych. Z krzewów odmian czerwonych można ostrożnie usunąć liście w okolicy gron już w fazie po kwitnieniu,
? w zależności od ekspozycji roślin: liście po wschodniej stronie można oberwać już po kwitnieniu, a po zachodniej stronie w fazie mięknięcia jagód,
? uzasadnienie wczesnego obrywania liści: wzmocnienie skórek jagód. Dzięki temu jagody są wytrzymalsze, stają się odporniejsze na choroby. Takie jagody nadają się również bardziej na późne zbiory w celu uzyskania wysokiej jakości winogron,
? zastosowanie obrywania liści w fazie mięknięcia jest zasadne dla zwiększenia aromatycznej dojrzałości odmian białych,
? w latach suchych (jak np. rok 2012) i w przypadku lokalizacji o słabszym wzroście, mniejszym ulistnieniu krzewów, obrywanie liści powinno być bardzo ograniczone albo zupełnie zaniechane. Należy usunąć tylko pasierby i to wyłącznie w okolicy gron. Pozostałe pasierby należy zostawić, a przy silnym wzroście uszczykiwać, podobnie jak pęd główny,
? koniec czerwca ? początek lipca nie jest odpowiednim terminem dla obrywania liści. W tej fazie jagody są bardzo wrażliwe np. na porażenie słoneczne czy oparzenia,
? w przypadku odmian wrażliwych na promieniowane słoneczne usuwamy jedynie pasierby w okolicy gron, wyłamywanie pozostałych pasierbów mogłoby doprowadzić do pogorszenia jakości gron i wina, dlatego je pomijamy,
? liście należy przerywać najpóźniej miesiąc przed spodziewanym zbiorem.

Sposób:

? w przypadku odmian wrażliwych na promieniowanie słoneczne usuwać należy w okolicy gron jedynie pasierby,
? z usuwaniem liści w okolicy gron nie wolno przesadzić. Usuwamy w razie potrzeby maksymalnie 1 do 2 liści tak, aby strefa owocowania była przewiewna, ale grona nie były całkowicie odsłonięte.

Zdjęcie prezentuje optymalny zakres przeprowadzonego przerywania liści w strefie owocowania. Grona są swobodne i przewiewne, ale w większości chronione przed bezpośrednim promieniowaniem słonecznym przez liście.

_________________
Pozdrawiam Piotr
Dolina Cybiny

I osobno uwagi na temat tłumaczenia. Tłumaczenie jest moje i bardzo starałem się, żeby było poprawne merytorycznie i po polsku a nie po polskiemu. Za wszelkie niedociągnięcia przepraszam, za uwagi dziękuję.
Samo tłumaczenie nie jest dosłowne, gdyż starałem się unikać kalek językowych, a przede wszystkim dlatego, że w języku polskim brakuje odpowiedników niektórych zwrotów stosowanych w międzynarodowej literaturze. Przykłady:

? odlistenie ? przerywanie liści, czyli usuwanie części z nich w celu przerzedzenia (leaf pulling, effeuillage),
? zóna strapcov ? strefa owocowania, a więc okolica gron (fruiting zone),
? listová stena ? ściana liści, chyba odpowiednik ang. canopy (baldachim), terminy, który wciąż nie dorobił się polskiego odpowiednika,
? fazy fenologiczne rozwoju winorośli nie zawsze mają identyczne definicje w poszczególnych językach.

W razie wątpliwości zawsze można sięgnąć słowackiego oryginału.

_________________
Pozdrawiam Piotr
Dolina Cybiny

Dziękuje Piotrze. Ten artykuł wniósł bardzo dużo do zrozumienia procesów zachodzących w liściach iw całej winorośli w różnych okresach rozwoju.
Pozdrawiam.
Zbyszek z Leszna

(Odpowiadam tu, żeby ewentualna dyskusja znalazła się w tym wątku.)

Hmm. Ja zrozumiałem to inaczej. Gdyby było tak, jak ja zrozumiałem, wówczas zgadzało by się to, co jest w artykule, a mianowicie, że z punktu widzenia odżywienia i dojrzewania gron dolne liście są zbędne (i je usuwamy), a największe znaczenie mają liście położone w części wierzchołkowej. Ale sam nie wiem... może się mylę.
Mam nadzieję, że skoro na tym forum tyle jest mądrych głów, uda nam się to rozwikłać, z korzyścią dla wszystkich. Szkoda by było, żeby rzecz pozostała bez wyjaśnienia.

EDIT:
Jak tak sobie analizuję, to myślę, że możesz mieć rację.

_________________
Pozdrawiam Piotr
Dolina Cybiny

No dzięki za ekstra informacje. Co roku się miotam czy obrywać czy nie. Zdania są podzielone, tutaj przynajmniej wiemy jakie są za i przeciw.

_________________
Pozdrawiam, Grzegorz

Dzięki Piotrze że zadałeś sobie trud przetłumaczenia tego artykułu. Myślę, że wielu trochę zrewiduje swój pogląd na usuwanie liści w pobliż gron (szczerze mówiąc nie mogę już patrzeć na poobrywane liście na odcinku pół metra). Trzeba trochę wyczucia i uwzględnienia tych czynników o których jest mowa w artykule. Z obrywaniem dolnych liści nie ma co przesadzać. Te liście też są potrzebne - pracują na cały krzew.

No i brakuje informacji że odmian białych się nie odsłania - rumieńce jagód w owocach na wina są niepożądane.
Wytwarzają się polifenole które potem lubią się utleniać.

Myślę, że rysunek wiele wyjaśnia. Im bliżej końca dojrzewania tym więcej liści (licząc od dołu) asymiluje na korzyść gron. Ja to tak interpretuję.

_________________
****

Na forum ukraińskim czytałem artykuł Bielikowej w którym zalecała zastępowanie dolnych liści pasierbami wyrosłymi u ich nasady. Tłumaczyła to małą wydajnością asymilacji u starych liści. Jeden stary liść zastępowany jest dwoma, lub trzema młodymi liśćmi.
Pozdrawiam.
Zbyszek z Leszna

Tak chyba [ interpretacja kapitana] nalezałoby rozumiec rysunek . Zwłaszcza czerwona strzałkę na dół . Zbyszek

_________________
ga ga chwała bohaterom

Jesli usuwac pasierby w fazie okołokwitnieniowej [wg. Glosa]to zwyczajnie nie urosną i nie bedą mogły niczego zastąpic . Bardziej wierze w winiarzy morawskich ,bo to przerobówki . Czy na pewno chodzi o przerobowe ?Zbyszek

_________________
ga ga chwała bohaterom

OK. Czyli z artykułu wynika, że w poszczególnych fazach rozwoju winorośli największą wydajnością w dostaraczaniu kwiatom/owocom substancji odżywczych charakteryzują się liście, które zaznaczyłem zieloną obwódką.

_________________
Pozdrawiam Piotr
Dolina Cybiny

Tak by wynikało. Ale pośrednio wynika jeszcze coś innego, a mianowicie to że rolę tych dolnych starych liści nie zaznaczonych przez Ciebie powinny przejąć o wiele młodsze liście na pasierbach wyrosłych z katów tych liści. W żadnym wypadku latorośl nie powinna zostać "goła".

_________________
****

Piotrze [Kapitan] faktycznie było o deserowych.
Pozdrawiam.
Zbyszek z Leszna

Przepraszam. Odpowiedz była do Zbyszka [zypsek]