Witam wszystkich forumowiczów.

Chciałbym w ogrodzie postawić ażurową altankę/pergolę i obsadzić ją winoroślą. Chciałbym, żeby winorośl obrosła ściany i sufit(będzie on tylko z listewek co kilkadziesiąt cm). Chciałbym uzyskać "zieloną" altankę, w której można wypoczywać w cieniu zielonych winorośli. Altanka będzie miała wymiary około 5x5m i wysokość 2,2m.
Altanka będzie ustawiona na trawniku w słonecznej części ogrodu. Mieszkam w Katowicach czyli południe Polski. Gleba gliniasta nieprzepuszczalna, w tej części ogrodu dobrze nasłoneczniona i osłonięta od wiatru. W tej części ogrodu mam między innymi lawendy, które czują się tu doskonale od 10 lat.

Będę wdzięczny za każdą poradę na następujące tematy:

- Co ile cm umieścić poziome żerdzie na ścianach i suficie, żeby winorośle mogły się swobodnie piąć i zacienić całą altankę?
- Jakie odmiany winorośli posadzić. Bardziej zależy mi na funkcji ozdobnej. Nie jestem winiarzem, ewentualnie bardziej liczę na owoce deserowe.
- Czy mogę posadzić obok siebie różne odmiany? np żeby miały różne owoce i czy różne odmiany się "lubią"
- Ile sadzonek posadzić? (obwód altanki 25m wysokość 2,2) tak, żeby obrosły ścianki i sufit?
- Czy sadzić rośliny od północnej strony altanki? czy lepiej tą ściankę zrobić "pustą" i tamtędy wchodzić do altanki?
- Jakie odmiany są najmniej podatne na choroby i rosną dobrze na południu Polski? Ze względu na to że jestem początkujący, wolałbym odmiany łatwiejsze do prowadzenia przez laika.

z góry dziękuję za wszystkie posty

Zerknij na ten filmik:
https://www.youtube.com/watch?v=u_RMRWfsOcs

_________________
Szpaler deserówek o długości 27 metrów: Alladin, Eszter, Bajkonur, Liwia, Reliance, Arkadia, A-1704, Jubilej Nowoczerkasska, V68021, Prima Ukrainy, Pierwozwannyj, Gałachad, Nero, FVR 7-9, Nadieżda AZOS, Przeobrażenie, Bianca, Alladin, Neptun, Venus.

Sorry, ale to nie jest dobra porada.
Winorośl w ten sposób puszczona, przy każdym cięciu wymaga rozplątanie tego galimiatiasu, przemyślenia co uciąć i gdzie uciąć, co zostawić a co rozciągnąć.
Metody prowadzenia są po to aby ułatwić sobie życie a nie utrudniać.
Polecam stronę:
https://www.fassadengruen.de/uw/weinreb ... stock.html
Jak przewiniesz to jest i pergola, wklejam link do całości - bo można sobie robić rozwiązania hybrydowe.
Generalnie prowadzenie na czopki, nie ma problemu co uciąć co zostawić.

Odmiany?
Jakie chcesz, ale pamiętaj o kilku zasadach:
- pergoli nie okryjesz - więc temperatura odporności musi być > 30st (dla różnych regionów różnie) jak przemarzną pnie to całość do wymiany
- pergoli nie opryskasz - jak będziesz siedział w tej chemii? = odporność na choroby
- jakość ze względu na stłoczenie nie będzie najlepsza - więc raczej nie odmiany przerobowe
- goście będą podjadać (bo goście tak mają, nie będziesz stał z pałą ) - wiec powinny być jakieś w miarę atrakcyjne do jedzenia

Mnie po różnych testach wyszło że najlepsza na pergolę jest.... Fredonia
http://www.winogrona.org/index.php?title=Fredonia
Duże, słodkie, odporne, zadziwiająco smaczne (oczywiście nie można porównać z Arkadią ale, jest OK) - tyle, że labruskowate (ale do destylacji się nadaje)

Fredonia, Izabela i wiele innych. Jest cały temat płotówcow. Izabela ma piękne liscie np. Jesli ma być smakowo też to Muscat Blue.

Wysłane z mojego HUAWEI VNS-L21 przy użyciu Tapatalka

Czemu Fredonia,Isabella,kiedy są o wyższej wartości i owoców i dekoracyjnych. Przykładem mogą być kolejne generacje z Arkansas. Np. Mars...gdzie absmaki hybrydowe są o wiele mniejsze,dojrzewa wcześnie,odporność świetna, do -31...

Wysłane z mojego SM-A405FN przy użyciu Tapatalka

Isabela niesamowicie śmierdzi labruską, Fredonia w jedzeniu - jest OK.
Miałem całą kolekcje płotowo-stodołowych - albo kwaśne, albo małe - została tylko Osceola-Muscat, na słodkie dla niewybrednych podniebień, albo na szprycerka w lecie.
Ale Marsa nie miałem.

Dzięki za info. A ile takich sadzonek posadzić? na pergolę 5x5 metrów?

Krzewy proponuję sadzić minimum co 1 m. Nie ma co oszczędzać na starcie, bo zakładam, ze niektóre odmiany mogą Ci się nie spodobać lub z różnych względów mogą się nie udać.
Jeśli chcesz pokryć boczne ściany dobrze i na wiele lat to proponuję od razu przeznaczyć niektóre krzewy tylko do ich pokrycia. Je poprowadź nisko. Żadnego kombinowania, że ten sam krzew ma pokryć i boki i górę, bo z powodu dominacji wierzchołkowej w ciągu kilku lat ucieknie Ci do góry i dół może zostać ogołocony.
Bardziej odporne odmiany proponuję wyprowadzić na dach po słupach podtrzymujących dach (będzie bardziej estetycznie).
Nie kombinuj z przyspieszaniem pokrywania pergoli w pierwszym roku. Są osoby, którzy od razu kładą latorośle na boki a wtedy one się osłabiają i chętniej wyrastają z nich pasierby. Niby dużo zielonego, ale wszystko okaże się słabe. Trzymaj się ogólnych zasad: wyprowadzaj 1(ewentualnie 2) latorośle pionowo w górę i dopiero w kolejnym sezonie możesz je pochylić na bok dla pokrywania ścian. Krzewy na dach też wyprowadzaj stopniowo.
Ja zwykle na pergole podpowiadam m.in Garantosa i Galante. Warto z nimi spróbować.

_________________
Pozdrawiam wszystkich - Sławek

Dzięki za wyjaśnienie. Rozumiem, czyli np odmiany które posadzę przy słupach, mam tak prowadzić, żeby doszły do dachu i później rozrastały się na nim, a te które będą na bokach to nie pozwalać im rosnąć w górę a bardziej na boki.

Mam jeszcze pytanie o konstrukcję. co ile cm puścić poziomo listwę na altanie, żeby zapewnić winorośli na tyle podpór, żeby zarosła całą ścianę? i na dachu analogicznie, żeby zacieniły liśćmi cały dach. Co 50 cm wystaczy? czy gęściej?

pozdrawiam
Jacek

Nie miałem dotąd Fredonii (posiadam tylko jej pochodną w postaci Alwooda) i nigdy jej jeszcze nie smakowałem, ale tyle osób (na tym forum) ocenia jej walory smakowe (raczej) pozytywnie, iż można spokojnie założyć, że nie są to opinie brane prosto z księżyca i będące produktem do końca spaczonych gustów.
Istotna jest też wzmianka o przydatności przetwórczej (niekoniecznie na wino) tej odmiany, bo wszystkich owocòw z takiej altany zwyczajnie się nie przeje w roku urodzaju, a szkoda będzie patrzeć, jak się marnują (chyba żeby regularnie dokarmiać ptaki).
Nawiasem mówiąc, wspomniany Alwood też może być wcale nie najgorszą propozycją - b. plenny, niezawodny w owocowaniu, regularnie dojrzewa każdego roku do końca września, smak do zaakceptowania przez mniej wybrednych konsumentów, a ponoć nada się i na przetwory (ja jeszcze nie próbowałem).

Na przetwory każda labruska się nada. Ja trzymam do tego celu Beta. Pod wpływem temperatury wszelkie absmaki czy to ripari czy też labruski znikają. Oprócz walorów smakowych warto zastanowić się nad walorami odobnymi, warto poszukać odmiany z genami winorośli japońskiej. Jesienią będą się pięknie liście przebarwiać na kolor czerwony.

Wysłane z mojego HUAWEI VNS-L21 przy użyciu Tapatalka

Też (bardzo) dobra propozycja, wydaje się jak dotąd (mam na myśli Marsa) jedną z tych wyraźnie niedocenianych odmian, co do nowszych (a zwłaszcza najnowszej) generacji odmian wychodowanych w Arkansas, to są one owszem bardzo kuszące, ale jak na razie trudno dostępne i ogólnie jeszcze mało sprawdzone.

-- poniedziałek, 25 stycznia 2021, 12:25 --



Zgoda w obydwu punktach, ale w drugim tylko warunkowo - mam taką labruscopochodną odmianę, która na przetwory raczej się nie nada - mowa o odmianie Jukka, ale walory dekoracyjnie krzewów ponadprzeciętne (mimo, że nie przebarwia liści) a owoce jak najbardziej zjadliwe gdy tylko dobrze dojrzeją.
Gdy idzie o same walory ozdobne, to można by w ogóle zastanowić się nad posadzeniem winorośli japońskiej w czystej postaci.

Tak-te które doprowadzisz do dachu mają się rozrastać tylko na dachu, a te na ścianach mają być tylko na ścianach, bo w innym przypadku zrobi ci się taki bałagan, że nie będziesz wiedział co jest czym.
Tylko że latorośle nie rozrastają się na boki tylko zawsze do góry. Nie próbuj wyginać rosnących latorośli na boki bo je wyłamiesz. To ma tak wyglądać, że na ścianach doginasz łozy do poziomu na wysokości około 50cm, tak żeby wyrastające z łozy latorośle pokryły całą ścianę.
Na dachu latorośle początkowo też będą rosły do góry, a dopiero później pod własnym ciężarem opadną.

Ze względu na relację smaku owoców do walorów ozdobnych krzewu (przebarwiające się liście) warto rozważyć także i Venus oraz Glenorę (biorąc naturalnie poprawkę na niższą mrozoodporność tej drugiej).

-- poniedziałek, 25 stycznia 2021, 15:07 --

Ze względu na relację smaku owoców do walorów ozdobnych krzewu (przebarwiające się liście) warto rozważyć także i Venus oraz Glenorę (biorąc naturalnie poprawkę na niższą mrozoodporność tej drugiej).

-- poniedziałek, 25 stycznia 2021, 15:09 --

PS. Powtórzenie niezamierzone (niestety po raz kolejny zrobiłem ten szkolny błąd).

Dodam dwie uwagi:
1. Na ażurowy dach koniecznie odmiany białe. Ciemne brudzą, często w razie urodzaju eliminując możliwość korzystania z wnętrza altany.
2. Odległość między listewkami nie jest istotna ze względu na prowadzenie winorośli, na początku i tak trzeba będzie jej pomagać i przywiązywać latorośla. Istotna jest porządna wytrzymałość konstrukcji a) żeby w czasie burzy się nie położyła - a docelowo opór w lato na wiatr będzie miała jak namiot! b) żeby po paru latach nie spróchniała/przegniła.